Ocieplenie klimatu przejawia się intensywnością zjawisk pogodowych o gwałtownych przebiegach, jak chociażby opady deszczu powodujące powodzie. Corocznie na świecie ma miejsce coraz więcej powodzi wyrządzających szkody gospodarcze i społeczne.
Powódź to wezbranie wód rzecznych lub morskich, które zalewają przybrzeżne obszary lądowe.
Przyczyną powodzi mogą być nadmierne opady deszczu lub gwałtowne topnienie śniegu, lodu wskutek nagłego wzrostu temperatury powietrza. Nadmierne wezbrania wód rzecznych mogą być także spowodowane zatorami i spiętrzeniami kry lodowej. W górach dodatkowym czynnikiem mogą być osuwiska skalne, które stworzą tamy. W regionach nadmorskich w okresie silnych wiatrów może dojść do tzw. powodzi sztormowych.
Wezbranie to wzrost stanu wody w rzece, zbiorniku wodnym, wywołany zwiększonym dopływem wody lub utrudnionym odpływem. Każda powódź jest wezbraniem, natomiast nie każde wezbranie jest powodzią.
Ubezpieczenie domu lub lokalu mieszkalnego na wypadek powodzi zawierane jest przy ubezpieczeniu od ognia i zdarzeń losowych.
Ubezpieczyciele ryzyko to włączają w zakres podstawowy lub w zakres rozszerzony za dopłatą dodatkowej składki. Jeżeli budynek stoi na terenie, który był zalany w ostatnich dziesięciu lub dwudziestu latach – w zależności od ubezpieczyciela – składka za ubezpieczenie z ryzykiem powodzi wzrasta znacznie. Wysokość składki może wynosić nawet do kilkuset procent składki za całe ryzyko ognia i zdarzeń losowych ubezpieczanego budynku lub lokalu mieszkalnego.
Trudności z zawarciem umowy ubezpieczenia obejmującej ryzyko powodzi mogą mieć osoby, których budynki mieszkalne znajdują się lub które zamierzają pobudować na terenach zalewowych określonych w planach miejscowego zagospodarowania, blisko rzek pozbawionych wałów przeciwpowodziowych lub znajdujących się pomiędzy wałem a linią brzegową rzeki, jeziora lub bezpośrednio w strefie wybrzeża morskiego.
Jeżeli budynek znajduje się blisko wałów przeciwpowodziowych, warto zwrócić uwagę na odpowiedzialność ubezpieczyciela przy zjawisku przesiąkania tychże wałów.
Podczas powodzi pojawia się zagadnienie przesiąkania gruntu i wody gruntowej.
Woda gruntowa
Woda gruntowa to jest wszelka woda, która znajduje się pod powierzchnią ziemi, pochodzi z opadów i tworzy zwierciadło w otworach naturalnych lub sztucznych. Poziom wód gruntowych może ulegać zmianom na skutek zmian naturalnych lub z powodu zakłóceń w ekosystemie spowodowanych działalnością człowieka poprzez np. nadmierne wycinki lasów, budowę kopalni odkrywkowych, chociażby żwiru. Wyrobiska takie, niekiedy zalane wodą, zmieniają znacznie warunki hydrotechniczne w regionie.
Dlatego warto zwrócić uwagę, na jakich warunkach gruntowych, wodnych powstanie dom, który ma piwnice. Zaniedbanie tego zagadnienia w przyszłości sprawi, że nawet przy niewielkiej ilości opadów w pomieszczeniach piwnicznych znajdzie się woda na skutek samoistnego przesiąkania wód gruntowych. Ubezpieczyciele w takiej sytuacji wyłączają swoją odpowiedzialność za zalania wskutek podniesienia się poziomu wód gruntowych. Jednakże mogą przyjąć takie zdarzenie do ubezpieczenia pod warunkiem, że przesiąkanie wód gruntowych jest bezpośrednim następstwem powodzi lub deszczu nawalnego.
Treść definicji może być ważna także z geograficznego punktu widzenia, gdyż dla miejscowości nadmorskich, gdzie budynki są bardzo blisko linii brzegowej, zapewne ważne będzie, czy ubezpieczyciele przyjmują odpowiedzialność za skutki sztormu i podniesienia się poziomu morskich wód przybrzeżnych. Nie wszyscy ubezpieczyciele przyjmują to ryzyko.
Natomiast dla miejscowości górskich z kolei ważna będzie odpowiedzialność za skutki spływu wody po stokach i zboczach górskich. W tym przypadku ryzyka powodzi i spływu wód po zboczach mogą być dwoma różnymi, oddzielnymi ryzykami.
Stan alarmowy
Trudny do spełnienia może być warunek, gdy ubezpieczyciel przyjmuje odpowiedzialność za szkody powodziowe wówczas, gdy odpowiednie organy administracji gminnej nie ogłoszą stanu powodzi. Taką sytuację możemy mieć, gdy będziemy mieli do czynienia jedynie z podtopieniem i powódź w gminie nie będzie ogłoszona. Podtopienie jest lokalnym zalaniem terenów w wyniku dużych opadów deszczu, wypełnienia retencji powierzchniowej, spływu wody po powierzchni gruntu lub przesiąkania wałów podczas powodzi.
Podstawą do ogłoszenia alarmu powodziowego jest osiągnięcie stanu alarmowego, przy którym woda zaczyna zagrażać obszarom zagospodarowanym i budowlom wodnym. Wysokość takiego stanu ustalana jest przez właściwy urząd administracji wodnej w porozumieniu z komitetem przeciwpowodziowym i IMiGW.
Józef Hanusiak
Wykorzystane materiały:
www.imgw.pl/wl/internet/zz/wiedza/ogolna,
Allianz: OWU budynków i lokali prywatnych „Pod Własnym Dachem”, uchwała Zarządu TU Allianz Polska SA, nr 76/2007 z dnia 11 lipca 2007 r. i mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 10 sierpnia 2007 r.
Compensa: OWU „Compensa Rodzina” zatwierdzone przez Zarząd Compensa TU SA Vienna Insurance Group uchwałą nr 33/2007 z dnia 27 czerwca 2007 roku i mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 10 sierpnia 2007 roku.
Generali: Ogólne warunki ubezpieczenia mieszkań i budynków mieszkalnych „Domownik” przyjęte uchwałą Zarządu Generali Nr GNL/ob./14/8/2007 w dniu 7 sierpnia 2007 r. i wchodzą w życie z dniem 10 sierpnia 2007 r.
Inter Polska: OWU „Inter lokum” przyjęte uchwałą Zarządu INTER Polska nr 22/2007 z dnia 31 sierpnia 2007 r. i mają zastosowanie do umów ubezpieczenia, zawartych od dnia 1 października 2007 r.
PTU: OWU zatwierdzone Uchwałą Zarządu PTU SA nr 41/07 z dnia 7 maja 2007 r. oraz zmienione załącznikiem nr 8 do Uchwały Zarządu PTU SA nr 61/07 z dnia 1 sierpnia 2007 r. 2. OWU mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawartych począwszy od dn. 10 sierpnia 2007 r.
PZU SA: OWU ubezpieczenia budynków i lokali mieszkalnych – osób fizycznych ustalone uchwałą Zarządu PZU SA Nr UZ/323/2007 z dnia 19 czerwca 2007 r. Mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 10 sierpnia 2007 r.
Uniqa: OWU „Ubezpieczenie DOM Plus” zatwierdzone Uchwałą Zarządu UNIQA T. U. SA nr 158/2007 z dnia 13 sierpnia 2007 r. i mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 1 września 2007 r.
TUiR Warta: OWU „Warta – Dom komfort”, tekst jednolity z Aneksem nr 1/2007, mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 10 sierpnia 2007 roku.
